Ahkâm Âyetleri Tefsiri

Ebû Hanife'nin çağdaşı olan ve Kur'an-ı Kerim'i baştan sona ilk tefsir eden Mukâtil, Arab dili, bu dilin kelimeleri, kelimelerin terkibleri, kelime ve terkiblerin delâletleri, bunun evrimi, müşte­rek ve müteradif lafızlar, meânî, beyan ve bedîi konusun­da geniş bir bilgiye sahiptir. Aynı şekilde o, icmal-tebyîn, umum-husus, mutlak-mukayyed, emrin-nehyin delâleti gibi hususları bil­mesinin yanı sıra, akaid, ilahiyat, nübüvvât [nübüvvetle ilgili meseleler] ve hükümleri, çeşitli kıraatler, tecvid, nahv ve eski şiiri de bilen nadir müfessirlerden biridir. Özetle Mukâtil, bir müfessirin gerek duyacağı bütün ilimleri eksiksiz bilmekteydi. O bütün bunları tefsirinde verimli bir şekilde kullanabilmiştir. Mukâtil, pekçok ilim ve bilgiyi kuşatan bir kişi olduğu için tefsiri de pek çok yönden benzersizdir.

Orijinal ismi “Tefsiru Hamsi Mieti Âyetin mine'l-Qur'âni ve bihâ Ahkâmun Fıkhıyye” olan ve M. Beşir Eryarsoy tarafından “Ahkâm Âyetleri Tefsiri” başlığı altında Türkçeye tercüme edilen bu tefsirinde Mukâtil, fıkhî hükümleri ihtiva eden ayetleri bir araya toplamıştır. Akıl ile naklin iç içe olduğu açıkça görülen bu tefsirinde Mukâtil, namaz, zekât, hac, örtünme, nikâh, boşanma ve faiz gibi konulardaki hükümleri içeren ayetleri, herkesin anlayabileceği bir dille tefsir etmiştir. Kısaca belirtmek gerekirse Ahkâm Âyetleri Tefsiri, her Müslümanın kitaplığında bulunması gereken bir eserdir.