Birinci Analitikler

Aristoteles, Antikçağ felsefesinin en önde gelen filozofudur. Benzer düzeyde bir felsefeye İlkçağda sadece Platon’un erişebildiği kabul edilir. Antikçağa damgasını vurmuş olan Aristoteles, pek çoklarına göre tüm çağların en büyük birkaç filozofundan biridir. Bilim ve felsefede onun başarmış olduklarıyla rekabet etme ümidi besleyebilen insan sayısının bir elin parmaklarını geçmediği hemen herkes tarafından kabul edilir.

Aristoteles, mantık, doğabilimleri, metafizik, psikoloji, etik ve siyaset felsefesi gibi pek çok alanda eser vermiştir. “Aristoteles külliyatı” olarak geçen, özgün haliyle Grekçe 1462 sayfadan oluşan eserler bütünü, derslerinin, kendisi ya da öğrencileri tarafından tutulmuş notlarından oluşur.

Birinci Analitikler, Aristoteles’in biçimsel mantığın kurucu ilkelerini ortaya koyduğu temel metindir. Bu eser, kıyas teorisinin ilk sistemli sunumunu gerçekleştirerek, yalnızca Aristotelesçi mantığın değil, aynı zamanda Batı düşünce tarihinin bütüncül akıl yürütme biçimlerinin kuramsal çerçevesini çizer.

Aristoteles burada, tümel önermelerden zorunlu sonuçlar çıkarma yollarını inceler, geçerli kıyas biçimlerini sınıflandırır ve bunların yapısal özelliklerini mantıksal zorunluluk ilkeleriyle temellendirir. Böylece, mantığın yalnızca düşünsel bir etkinlik değil, aynı zamanda dilsel ve biçimsel bir yapı olarak ele alınmasının yolunu açar.