Devletin İşçisi Olmak: Nazilli Basma Fabrikası’nda İşçi Sınıfı Dinamikleri

Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda, bağımsızlık mücadelesinin bir parçası olarak, tıpkı yeni ortaya çıkan diğer ulus-devletler gibi kendi kendine yetmenin ve çağdaşlaşmanın yollarını aradı. Bunun en önemli ayaklarından birini de hiç kuşkusuz iktisadi kalkınma oluşturuyordu. Aslıhan Aykaç, Devletin İşçisi Olmak-Nazilli Basma Fabrikası’nda İşçi Sınıfı Dinamikleri’nde, kalkınma çabalarını içeren dönemi tüm dünyadaki gelişmelerle paralel biçimde inceliyor. Özellikle işçi sınıfı oluşumunu mercek altına alıyor; sınıf ilişkilerini devlet müdahaleleriyle birlikte düşünerek değerlendiriyor. Çalışma özel olarak Nazilli Basma Fabrikası’nın kuruluş aşamasını ve bu aşamadaki koşulları, fabrikadaki işçi sınıfı dinamiklerini konu ediniyor, araştırma saha çalışmasıyla destekleniyor. Nazilli Basma Fabrikası örneğinden yola çıkarak Türkiye’nin modernleşme sürecinin iktisadi politikalarına ışık tutmayı hedefliyor.

“[...] bir fabrika hikâyesi anlatabilmek için belli bir tarihsel anda geçerli olan koşulları, üretilen metanın yerelden ulusala ve oradan da kapitalist dünya ekonomisine yayılan etki alanını, üretim sürecine dahil olan aktörlerin piyasayla ve birbirleriyle ilişkilerini anlamak gerekir. Bütün bu renkler ve dokular büyük resmi olmasa da resmin belli bir alanını derinlemesine kavramamıza yardımcı olur.”