Edirne ve Paşa Livası - Vakıflar-Mülkler-Mukataalar

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü hocalarından olan M. Tayyib Gökbilgin, 1907 yılında Ordu'da dünyaya gelmiştir. Soyadındaki “bilgin” kelimesinin delalet ettiği gibi, ilmiyeye mensup bir aileden gelmektedir. İlk tahsilini mütareke yıllarında babası Hacı Mehmed Efendi'de tamamladıktan sonra bir süre medreseye devam ederek sarf ve nahiv çalışmıştır. İstiklal Savaşı'nın zaferle neticelenmesinden sonra ara verdiği tahsilini tamamlayarak 1929'da öğretmen olmuştur. Yedi yıllık öğretmenlik hayatından sonra ilim aşkı ve şevki ile 1936 yılında tekrar talebeliğe dönmüş, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesine kaydolmuş, bu tarihten sonra da üstün bir başarı göstererek akademik kariyerinde “Profesörlük” derecesine kadar ilerlemiştir. Pek çok değerli makale, bildiri ve eser yayınlayan Gökbilgin Hoca, İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü'nde Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi kürsüsünün kurulmasına da önayak olmuştur.

1981'de aramızdan ayrılana kadar Türk tarihini aydınlatacak pek çok ciddi çalışmaya imza atan Gökbilgin Hoca'nın en önemli eserlerinden biri de Osmanlı vakıf sistemini mercek altına alan Edirne ve Paşa Livası'dır. Eserde Osmanlı Devleti'nin kuruluş ve yükseliş devirleri olan XV. ve XVI. asırlarda, zamanı için büyük bir ehemmiyet arz eden Edirne havalisi ve Rumeli eyaletinin Paşa livasındaki mülk ve vakıf tesisleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Üç bölüme ayrılan eserde birinci bölümde “Rumeli Eyaleti Teşkilatı ve Edirne”, ikinci bölümde “Hass ve Mukataa”, üçüncü bölümde ise “Evkaf ve Emlak” konuları analiz edilmiştir.